Türk Dış Politikasının Ultimo Ratiosu: Yumuşak Güçten Sert Güce Türkiye’nin Suriye Politikası

Abstract

Bu makale, Türkiye’nin 2002-2018 yılları arasındaki Suriye politikasını sert güç-yumuşak güç dikotomisi üzerinden analiz etmektedir. Makalenin temel hipotezi, sert güç ve yumuşak güç kavramlarının Türkiye-Suriye ilişkilerinin çözümlenmesinde analitik açılım sağladığı varsayımına dayanmaktadır. Türkiye ile Suriye arasında dostluk ve düşmanlık ilişkilerindeki sorunsalın nasıl sert güç-yumuşak güç ekseni temelinde şekillendiği sorunsalı analiz edilecektir. Bu bağlamda araştırmanın kuramsal metodolojisi, konstrüktivizmin dış politika tezi olan ‘kimlik değişirse dış politika değişir’ yaklaşımı üzerine inşa edilmiştir. Bu çerçevede makalede 2002 yılından itibaren Türkiye’nin Suriye politikasının AK Parti hükümetinin dış politikadaki vizyon değişikliği çerçevesinde sert güçten yumuşak güce çevirdiği argümanı geliştirilmiştir. Bu anlamda hükümetin genelde Ortadoğu’ya özelde Suriye’ye sert güç yerine yumuşak güç vizyonu ile yaklaşmasının ilişkilerin hızlı bir şekilde gelişmesinde temel faktör olduğu tezi savunulmuştur. Ancak 2010 yılının sonunda başlayan Arap Baharı süreciyle birlikte Türkiye’nin Suriye krizini yönetmede yumuşak gücünün yetersiz kalması nedeniyle 2012 yılından itibaren tekrar sert güce dönmek zorunda kaldığı ileri sürülmüştür. Böylece Türkiye’nin Suriye politikasında 2016 yılından itibaren yürüttüğü askeri harekâtlar bağlamında çok boyutlu Türk dış politikasının askeri araçlara indirgendiği ve bu bağlamda Suriye krizi, Türk dış politikasının ultimo ratiosu olmuştur.