Pınarhisar’da Beş Yaş Altı Çocuğu Olan Annelerin Akılcı İlaç Kullanım Durumu ve Etkileyen Etmenler

Abstract

Amaç: Bu çalışmada beş yaş altı çocuğu olan annelerin akılcı ilaç kullanım durumunu ve etkileyen etmenleri saptamak, çocuklarına yönelik uygulamalarda akılcı ilaç kullanımlarını belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu araştırma Haziran 2015-Mart 2016 arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Pınarhisar‘da Aile sağlığı merkezlerine kayıtlı beş yaş altı çocuğu olan kadınlar oluşturmuş, evreni bilinen örnek büyüklüğü formülü kullanılarak örnek büyüklüğü 320 olarak saptanmıştır. Veriler Anket Formu kullanılarak yüz yüze toplanmıştır. Çözümlemede tanımlayıcı istatistikler, ki-kare, lojistik regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırma grubunun yaş ortalaması 31,41±4,98‘dir. Katılımcıların %61,8‘i lise ve üzeri eğitimlidir. Grubun akılcı ilaç kullanım prevalansı %30,0‘dur. Katılımcıların %90,0‘ı reçetesiz ilaç, %19,1‘i reçetesiz antibiyotik kullanmaktadır. Annelerin %66,3‘ü çocuğuna reçetesiz ilaç, %6,3‘ü çocuğuna reçetesiz antibiyotik kullandığı saptanmıştır. Annelerin akılcı ilaç kullanımı çekirdek ailede yaşayanlarda 2,4 kat, gelir düzeyi 1400-2799 TL arasında olanlarda 4,8 kat, ilaç fiyatı arttıkça ilacın etkinliğinin artmayacağını bilenlerde 3,6 kat, akılcı ilaç kullanım farkındalığı olanlarda 14 kat yüksektir. Sonuçlar: Annelerin akılcı ilaç kullanım prevalansı düşük düzeydedir. Anneler çocuklarına yönelik ilaç uygulamalarında daha akılcı davranmaktadır.

Aim: In this study, it was aimed to determine the situation of Rational Use of Medicines (RUM) for children having children (<5 yr) old and factors affecting their use, and to determine their RUM situations in the applications related to their children. Method: This descriptive and cross-sectional research was performed between the dates June 2015-March 2016. The samples of the research were consisted of women, who were registered to Family Health Care Centers and had children (<5 yr) (n=320). The data were collected by using Questionnaire Form. In the analysis made use of descriptive statistics, chi-square, logistic regression analysis. Results: The average of age of the research group was 31.41±4.98. 61.8% of them graduated from high school or more. RUM prevalence of the group was 30.0%. 90.0% of the applicants used non-prescription medicines, 19.1% of the applicants use non-prescription antibiotics. It was determined that 66.3% of the mothers gave non-prescription medicines to their children and 6.3% of the mothers gave non-prescription antibiotics to their children. It was determined that the ratio of RUM of the mothers living in nuclear family was 2.4 times higher, mothers having level of income between 1400-2799 TL was 4.8 times higher, mothers knowing that the effectiveness of the medicine will not increase as the price of the medicine increases was 3.6 times higher, and mothers having higher awareness of RUM was 14 times higher. Results: RUM prevalence level of the mothers is low. Mothers act more rationally in their use of medicine for their children.