Ortadoğu'da Helen Kültürü ve İslam'ın ilk Devirlerinde Tercüme Faaliyetlerine Etkisi

Abstract

Tarihte birçokuygarlığa ev sahipliği yapmış olan Ortadoğu, yüzyıllar boyunca iki büyük güçolan Persler ile Yunanların mücadelelerine tanık olmuş bir coğrafyadır. M.Ö.IV. Yüzyılda Büyük İskender’in doğu seferiyle birlikte bu mücadele farklı birkaraktere büründüğü söylenebilir. Kral İskender’in Yunan kültürünü beraberindegetirmesi ve bunu sistemli bir şekilde yerel kültüre entegre etmesiyle Helenizmortaya çıkmıştır. İskender’in Mısır’da kurduğu “İskenderiye Okulu” başta olmaküzere, birçok bilim merkezinin de etkisiyle antik Yunan kültürü ve felsefesitüm Ortadoğu’ya hızla yayılmaya başlamıştır. Miladi VII. Yüzyılda Arapyarımadasında ortaya çıkan İslam dini, ortaya çıktığı coğrafya itibariylekendisini yüzyıllardır süregelen Pers-Yunan mücadelesinin ortasında bulmuştur.İslam, özellikle ilk yüzyıllarda siyasi ve kültürel anlamda bu iki medeniyetinetkilerini üzerinde hissetmiştir. Yeni fetihler neticesinde farklımedeniyetleri bünyesinde barındırmaya başlayan İslam devleti, gerek siyasigerekçelerle gerekse karşılaştığı yeni kültürleri tanımak maksadıyla tercümefaaliyetlerine girişmiştir. İslam düşüncesinin oluşumunda büyük etkiye sahipolan bu tercümeler, siyasi ilişkilerle paralel bir eğilim göstermiştirdenilebilir. Yapılan çeviriler, bazı dönemlerde yönünü doğuya dönmekle beraberekseriyette antik Yunan felsefe ve biliminin aktarımı şeklinde aksetmiştir.