HAVA KİRLETİCİ PARAMETRELERİNİN HAVA KALİTESİ İNDEKSİNE UZUN ZAMANLI ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: ÇERKEZKÖY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ÖRNEĞİ

Abstract

Hava kirliliği, küresel ölçekte en önemli halk sağlığı etkenlerinden birisidir. Bu nedenle ulusal ve uluslararası değerlendirmeler sonucu hava kalitesini tayin etmek için izlenmesi gereken parametreler belirlenmiştir. Azot dioksit (NO2), kükürt dioksit (SO2), ozon (O3), karbon monoksit (CO) ve partikül madde (PM10) ölçüm sonuçlarına göre hava kirliliği seviyeleri belirlenmektedir. Günümüzde insanlığın büyük bir bölümü yaşamlarını şehirlerde devam ettirmektedir. Yoğun nüfusun olduğu alanlardaki hava kirliliğinin olumsuz etkileri kısa ve uzun vadede çeşitli sağlık sorunlarına neden olmaktadır. İnsani aktiviteler olan ulaşım, ısınma ve sanayi kaynaklı hava kirliliğinin yanı sıra yanardağ, toz taşıma, orman yangınları gibi doğal kaynaklı hava kirliliği oluşmaktadır. Şehir ölçeğinde hava kirliliğinin oluşumunu önleyebilmek için hava kirliliğinin ölçümlerle takip edilmesi ve sonuçlara istinaden gereken önleyici politikaların geliştirilmesi gerekmektedir. Hava kirleticilerinin konsantrasyonlarının takibinde kullanılan Hava kalitesi endeksi (HKİ), hava kalitesinin önemli bir göstergesidir. Bu çalışmada, bir sanayi bölgesindeki hava kirleticilerin hava kalitesi indeksine etkilerinin zamansal değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanı olarak yoğun endüstriyel faaliyetlerin olduğu Çerkezköy bölgesi seçilmiş ve 4 yıllık hava kalitesi indeksi değişimi incelenmiştir. Ayrıca 2020 yılında COVID-19 pandemisi kaynaklı kısıtlamaların HKİ’ye olan etkileri araştırılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında; 2016-2020 yılları arasında HKİ değerlerin ağırlıklı olarak orta ve iyi seviyede olduğu görülmektedir. Ayrıca 2019 ve 2020 yıllarında 2016 ve 2017 yıllarına nazaran HKİ değerlerinin daha iyi seviyede olduğu görülmüştür.