SOVYET DÖNEMİ “KANONİK EDEBİYAT” ÖRNEĞİ OLARAK TÜRKMEN EDEBİYATINDA AGAHAN DURDIYEV’İN “KADIN” KONULU İKİ HİKÂYESİ

Abstract

“Kanon” kavramı son yıllarda genel olarak sosyal bilimler alanında özelolarak da edebiyat sahasında sıkça kullanılmaya başlanan kavramlardandır.“Türk edebiyatında kanon”, “edebiyat kanonu” ve “inkılâp kanonu” gibikavramlar karşımıza çıkmaktadır.Türkiye sahası Türk edebiyatından olduğu gibi Türkiye dışındaki Türkedebiyatı sahalarında da; “edebiyat-kanon” ilişkisi çerçevesinde elealınabilecek birçok eser yazılmıştır.Türkmenistan Türk edebiyatı yazarı Agahan Durdıyev’in eserleri dearaştırmacılar için “klasik Sovyet kanonu” çerçevesinde değerlendirilebilecekörneklerle doludur. Durdıyev’in hikâyelerinde, yaşadığı dönemin politikgerçekleri yansıtılır.Agahan Durdiyev’in “Camal” adlı hikâyesinde kahraman, İkinci DünyaSavaşı’nda cepheye giden kocasının yolunu yaşlı kaynanasıyla bekleyen gençbir gelindir. Hikâyede, rejimin istediği kadın tipi idealleştirilir. Yazarın“Akca’ya Annesi Karşı Çıktı” adlı hikâyesinde de; “gelenek” ve “gelecek”çatışmasında arada kalan bir genç kadın tipi olarak “Akca” dikkat çeker. HemAkca hem de Camal, rejime bağlı, mücadeleci, cesur kadın tipleridir.“Camal” adlı hikâyede; “dıştan” gelen tehlikeye karşı cephedeki kocasınacephe gerisinden gayreti ve cesareti ile destek olan bir genç kadınidealleştirilir. İkinci hikâyede, Sovyet rejimi içerisindeki kalıplaşmışfikirlerle mücadele eden kadın tipi olarak karşımıza Akca çıkar.Agahan Durdiyev’in “Akca’ya Annesi Karşı Çıktı” ve “Camal” adlı ikihikâyesi, “Sovyet rejiminin istediği kadın tipi”ni idealize eden kanonikedebiyat örnekleridi

Canon is an extensively used concept in social sciences, particularly in the field of literature, in recent years. We come across notions such as “Turkish literary canon”, “literary canon” and “inqilab canon” In addition to the ones in Turkish literature in Turkey, there are various literal works in Turkish literature outside of Turkey, which could be addressed within “literature – canon” relation. Works of Turkmenistan Turkish writer Agahan Durdiyev are full of examples that could be approached within “classical Soviet canon” frame. Political realities of his time are represented in Durdiyev’s stories. In Agahan Durdiyev’s story named as “Camal”, the protagonist is a young bride waiting with her old mother-in-law for her husband, who fights in the fronts in World War Two. Story idealizes the woman typology that the Soviet regime wanted. In writer’s story named “Her Mother Objected Akça”, we see “Akça” as a young female, who is torn between “tradition” and “future”. Both Camal and Akça are bold, fighter women who are committed to the regime. The story “Camal” idealizes a young woman who supports her husband from the outside of the battlefield, with her endeavors and courage. The second story brings Akça forward as a female role model with her struggle against the stereotyped ideas in Soviet regime. Agahan Durdiyev’s “Her Mother Objected Akça” and “Camal” are two stories as examples of literary canon which idealize the woman typology that Soviet Regime desired