Türkiye ekonomisi’nde ihracata dayalı büyüme hipotezinin yapısal kırılmalı birim kök ve eşbütünleşme testleri ile incelenmesi

Abstract

elişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinin en önemli konula- rından biri olan ekonomik büyüme ile ilişkili belirli kavramlar vardır. Ül- kelerin gelişmesinin göstergelerinden biri, o ülkede yaşayan insanların yaşam standartlarının sürekli olarak yükselmesidir. Ülkede üretilen mal ve hizmetlerin belirli dönemlerde artması, o ülke için ekonomik büyümenin gerçekleşmesini sağlayacaktır. Yapılan bu çalışmada, farklı zaman serisi methodları kullanılarak, 1998:01-2011:04 dönemini kapsayan üçer aylık veriler ile Türkiye’de ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerli olup ol- madığının ortaya konulması amaçlanmıştır. Yapılan analizde klasik birim kök testleri, klasik eşbütünleşme testi ve nedensellik testleri yanısıra yapısal kırılmanın varlığı halinde geliştirilen birim kök testi ve eşbütünleşme testleri kullanılmıştır. Hem klasik eşbütünleşme testi hem de yapısal kırılmaların varlığına izin veren eşbütünleşme testi sonucunda uzun dönemli bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Nedensellik analizi sonucuna göre ise, ihracat ve büyüme arasında çift yönlü nedensel bir ilişki söz konusudur. Elde edilen sonuçlar, Türkiye için daha önce yapılan çalışmalara ilişkin bulgular ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.

here are certain concepts associated with the economic growth, a vital issue of the economies in the developed and developing countries. An indicator signing the development of countries is the constant increase in the living standards of the people who live in that country. The increase in goods and services produced in a country helps that country to provide economic growth. In this study, it is aimed to find out whether quarterly data covering the period 1998:01-2011:04 and the export-led growth hypothesis in Turkey is valid. In the analysis of the data, beside the classical unit root tests, classical co-integration tests and causality tests, unit root test and co-integration tests that are developed for the case of presence of structur- al break were used. As a result of both classical cointegration test and the cointegration test that allows the existence of structural breaks, long-term relationship was found. According to the results of the causality analysis, there is a bi-directional causal relationship between exports and growth. The results obtained were compared and evaluated with the findings of the previous studies for Turkey.