TÜRK DÜŞÜNCESİNDE HÜMANİZM ARAYIŞI: MİLLİ KİMLİK İNŞASINDA BİR UĞRAK

Abstract

Türkiye'de hümanist düşüncenin ortaya çıkışı Cumhuriyet döneminin ilk yıllarına denk gelir ve bu bakımdan politik bir kimlik inşasının bir parçasını oluşturur. Hümanist düşüncenin canlandırılma çabası ve bir Türk hümanizmi icat etme çabasının arkasında, yeni kurulan ulus devlete harç olacak bir milli kimlik oluşturma çabası vardır ve her milli kimlik inşasında olduğu gibi bu kimliğinde seküler bir çerçevede oluşturulması gerekmektedir. Batı toplumlarının milli bir kimliğe ulaşmasında önemli bir durak olarak görülen Hümanist düşüncenin bir benzerinin de Türk düşüncesinde yaratılmaya çalışılması bu bağlamda gündeme gelmekte ve ulusal gurur, ulusal bilinç gibi kavramların içeriğini oluşturmada hümanist yaklaşım önemli görülmektedir. Ancak Türk hümanizmine bakıldığında Türk düşüncesindeki önemli yarılmalardan biri olan Batılılaşma tartışmalarının da hümanizm tartışmalarına eklemlendiği görülmekte ve Türkiye'deki politik atmosferin değişimi hümanizme yaklaşımı da değiştirmektedir. Türk hümanizminin sivil bir düşünce olarak değil yarı resmi bir hareket olarak başlaması da Türk hümanizminden beklenen sonucun elde edilememesine neden olmuştur

The emergence of humanist thinking in Turkey coincides with the first years of the Republican Era and thus constitutes a part of the construction of a political identity. The effort to revive the humanist mind and the effort to invent a Turkish humanism is an effort to create a national identity that will pay off to the newly established nation state and it must be created in a secular frame as it is in every national identity. It is in this context that trying to create a similar analogy of humanist thought, which is regarded as an important stop in the attainment of a national identity by Western societies, is coming to the fore and the humanist approach seems to be important in forming the content of concepts such as national pride and national consciousness. However, when it comes to Turkish humanism, it is seen that the Westernization debates, one of the important divisions of the Turkish thought, are also included in the discussions of humanism and the change of the political atmosphere in Turkey changes in the approach of humanism. The commencement of Turkish humanism as a semi-official movement, not as a civilian thought, has led to a failure to achieve the expected outcome of Turkish humanism