Tekirdağ Kent Merkezinin “Yürünebilirlik” Açısından Değerlendirilmesinde Bir Yöntem Araştırması

Abstract

İnsanın, çevre ile bütünleşmesini sağlamak için kullandığı en büyükolanaklardan biri hareket yeteneğidir. Bu bağlamda yürünebilirlikkavramı önem kazanmaktadır. Yürünebilir çevreler oluşturmak;her türlü yaya, özellikle engelliler, yaşlılar, küçük çocuklu ebeveynler gibi dezavantajlı gruplar için güvenli ve rahat ortam sağlanması,tüm yaşayanların kamusal yaşama katılabilmesi ve sağlıklı bir yaşamiçin önemlidir. Yürünebilir bir çevre için en başta yapılı çevreninhangi unsurlarının insanları yürümeye teşvik ettiğini bilmek gereklidir. Yapılan bilimsel araştırmalarla temel ilke ve bulgularda yürünebilirliği etkileyen, birbirlerine yakın özellikte kriterler vurgulanmaktadır. Ancak halen belirlenen kriterlerin göreceli önemi ile ilgilitartışma devam etmektedir. Her şehir yaşayanları ve yaşam alanları ile farklı karakteristik özelliklere sahiptir. Yürünebilirlik üzerineyapılan her araştırma, sonuç bulgularıyla literatüre önemli katkısağlayacaktır. Makale kapsamında yürünebilirliğe dair bir çalışmabulunmayan Tekirdağ kent merkezi için yürünebilirliği etkileyenfaktörlerin ve var olan yaya hareketinin sistemli ve objektif bir şekilde hem matematiksel hem gözlemsel olarak değerlendirildiği biryöntem önerisinde bulunulmaktadır. Çalışma, yaya yoğun alanlarınbelirlenmesinde ve kentsel biçimlenme özelliklerinin yaya hareketiüzerindeki etkisinin anlaşılmasında mekan dizimi analiz yöntemi;yürünebilirliğe etki eden faktörlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin gözlemsel analiz yöntemi; yaya hareket yoğunluğunun belirlenmesinde sayım yönteminin kullanıldığı deneysel biraraştırmadır. Sonuç bulgularıyla, yürünebilirliğe etki eden kriterlerortaya çıkartılarak, bu kriterlerin yaya hareketi oluşumundaki önemi ve kentsel biçimlenme özellikleri ile yaya hareketi arasındakiilişki kanıtlanmıştır. Yaklaşımın, yürünebilirlik bazlı çalışmalardamevcut ulaşım akslarının yürünebilirlik kapasitelerinin değerlendirilmesinde yönlendirici bir araç olarak kullanımı önerilmektedir.

One of the possibilities that people use to get integrated with en- vironment is the ability of motion. In this regard, the term “walk- ability” gains importance. By creating walkable environments; it’s possible to provide pedestrians especially disadvantaged minori- ties - such as handicapped and elderly, parents with baby kids - with safer and comfortable environments; it’s also important for residents to have good life and to mix in public activities. It’s essential to know what environmental aspects tempt people to walk in order to form a walkable environment. Scientific re- searches with fundamental principals and findings suggest some closely related criteria that affect walkability. However the rela- tive importance of those criteria are being argued. Each and every city has unique characteristics with its’ residents and spaces. Ev- ery research made, would make a remarkable contribution to its’ literature with conclusions and findings. Through this research, a method is being suggested which helps to determine the aspects that affect walkability in Tekirdag city center where there had no previously made research, and which helps to assess pedestrian movement systematically and objectively via mathematics and observations This is an experimental reasearch in which space syntax analysis method has been utilized to determine pedestrian dense areas and to understand how urban configuration affects pedestrian movement; observational analysis method has been utilized to determine and assess factors that affect walkability; counting method has been utilized to determine density of pedestrian movement. Through conclusional findings, criteria that affect walkability brought to forward and the relation between the importance of pedestrian movement and aspects of urban configuration and the pedestrian movement has been proven. This approach is advised to be utilized as a guidance in assessing walkability capacities of current transportation routes.