TÜRKÇENİN OĞUZ SAHASININ İKİ VATAN ŞAİRİ: BAHTİYAR VAHAPZADE VE ABDÜLFETTAH RAUF’UN “VATAN” TEMALI ŞİİRLERİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Abstract

Bahtiyar Vahapzade ve Abdülfettah Rauf, vatanlarının ve bölgelerininisimleri farklı olsa da Türkçenin Oğuz sahasında eser vermiş, benzer şartları vesüreçleri yaşamış olmaları hasebiyle, “vatan” temalı şiirlerinde benzer yaklaşımlarsergilemişlerdir. Her iki şair de vatana dair kaygılar duyar. B. Vahapzade’de budurum “hâlden şikâyet ve gelecek kaygısı” olarak kendisini gösterir. A. Rauf’ta buduygular “hâlden şikâyet ve vatanın şanlı geçmişine özlem” olarak tezahür eder.B. Vahapzade “vatan” kavramından genel olarak Güney ve KuzeyAzerbaycan’ı anlar. Ancak Abdülfettah Rauf vatan vurgusunu, kendisi için çokönemli anlamlar ifade eden “Üsküp, Vardar Nehri, Meddah Medresesi, IslahhaneParkı” gibi özel alanlara yöneltir.Her iki şairin de kaygıları kendi bulundukları ülkelerin sınırlarını aşar. A.Rauf; Balkanlar dışındaki İslâm coğrafyasının dertleriyle de hemhâl olur. B.Vahapzade de özellikle Türkmençay Antlaşmasıyla ikiye bölünen Azerbaycan vatanıiçin kaygılanır. Şair ayrıca, sürgün ve katliamlara uğrayan Türk toplulukları olan“Karaçay, Ahıska, Kırım Türkleri” ve Almanya’daki gurbetçi Türkler için dekaygılanır.

Bahtiyar Vahapzade and Abdulfettah Rauf, although their homelands and regions are called differently, produced their works in Oghuz dialect of Turkish, went through alike conditions and thus exhibited similar approaches in their poems with the theme “motherland”. Both poets have concerns about the motherland. It is expressed as ‘complain about the situation and concern for the future’ in Vahapzade. Whereas, it appears as ‘complain about the situation and longing for the glorious past of the motherland’ in Rauf. Vahapzade, in general, considers the South and the North Azerbaijan as the motherland. However, Abdulfettah Rauf orientates his emphasis of motherland into special places such as ‘Skopje, River Vardar, Meddah Madrasah and Islahhane Park’, which all have special meanings for himself. Concerns of both poets go beyond the borders of the countries that they reside. Rauf worries about the problems in the Islamic world beyond the Balkans. Vahapzade is anxious particularly about his motherland, Azerbaijan, especially after it was divided into two with the Treaty of Turkmenchay. The poet is also worried about the Turkish communities that were sent to exile or massacred such as ‘Karachays, Akhaltsikhe and Crimean’, as well as the expat Turks living in Germany.