Bahşiş Dağıtım Sistemlerinin Adalet Algısı Üzerine Bir Ölçek Uyarlama Çalışması

Abstract

Bahşiş, hizmetten duyulun memnuniyetin bir ifadesidir ve hizmet sektöründe yaygın bir uygulamadır. Bahşişin çalışanlar arasında nasıl pay edileceği ve bunun “adalet” açısından nasıl algılanacağı bir sorunsala işaret eder. Bu çalışmada, potansiyel turizm çalışanlarının bahşiş dağıtım sistemlerine dönük adalet algılarını belirlemek üzere bir ölçek uyarlaması yapılmıştır. Veriler, alan yazından yararlanılarak geliştirilen ve iki farklı bahşiş dağıtım senaryosunu içeren bir anket ile toplanmıştır. Anket Çukurova, Mersin ve Kırklareli Üniversitelerinde lisans düzeyinde turizm eğitimi alan stajını tamamlamış öğrencilere, kolayda örnekleme tekniği ile 20 Mayıs -5 Haziran 2019 tarihleri arasında uygulanmıştır. Araştırmaya 427 öğrenci katılmıştır. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizlerde her iki senaryo için de güvenirliğin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek için açıklayıcı faktör analizi yapılmış ve kuramsal olarak beklenen “genel adalet algısı” ve “dağıtımsal adalet algısı” boyutlarının oluştuğu gözlenmiştir.

Tipping is an expression of satisfaction with the service and is a common practice in the service industry. How the tip will be shared among employees and how it will be perceived in terms of “justice” points to a problem. In this study, it is aimed to adapt a scale to determine the justice perceptions of potential tourism employees towards tip distribution systems. The data were collected through a questionnaire including two different tip distribution scenarios. The questionnaire was applied to students who have completed their internship in tourism at the undergraduate level in Çukurova, Mersin and Kırklareli Universities, with the convenience sampling technique between 20 May and 5 June 2019. 427 students participated in the study. In the analysis of the data, besides descriptive statistics, explanatory and confirmatory factor analyzes were used. It was concluded that the reliability was high for both scenarios. Explanatory factor analysis was conducted to test the construct validity of the scale and it was observed that the theoretically expected dimensions of “general fairness” and “distributional justice” were formed.