Adam Kraft’ın 1596 Tarihli ‘Türklerin Dinleri, Savaş Yöntemleri, Geçim Kaynakları, Başarı ve Çöküşlerinin Sırları’ Adlı Eseri

Abstract

Mohaç Meydan Savaşı (1526) Türk ve Avrupa tarihi için önemli sonuçlar doğurmuştur. Savaşın sonuçlarısiyasi ve ekonomik açıdan olduğu kadar Türk dili için de önemlidir. Osmanlıların Avrupa topraklarına girmeye başlamasıyla birlikte Avrupalılar Türkleri tanımak, Türkçe öğrenmek ve misyonerlik faaliyetlerindebulunmak amacıyla Latin harfleriyle çeşitli eserler kaleme almışlardır. Bu eserlerin bazılarında iki veyaçok dilli sözlükler, Türkçe diyaloglar, gramer bilgileri, dinî metinler ve atasözleri bulunmaktadır. Bartholomeo Georgieuiz’in Latince yazdığı ‘De Turcarum Ritu Et Ceraemoniis’ (1544) ve ‘De Turcarum MoribusEpitome’ (1553) adlı eserleri bunlardandır. Bartholomeo Georgieuiz’in bu eserleri daha sonraki yıllardaAvrupa’nın farklı ülkelerinde hem çoğaltılmış hem de Almanca, Lehçe, İtalyanca, İngilizce ve Çekçe gibidillere aktarılmıştır. 1596 yılında ise Adam Kraft ‘De Turcarum Ritu Et Ceraemoniis’ ile ‘De TurcarumMoribus Epitome’ adlı eserleri birleştirmek suretiyle ‘Türklerin Dinleri, Savaş Yöntemleri, Geçim Kaynakları, Başarı ve Çöküşlerinin Sırları’ adıyla Almancaya aktarmış, bunu yaparken de ilaveler ve değişiklikleryapmıştır. Makalede bu ilaveler ve değişiklikler üzerinde durulmuştur.

The Battle of Mohàcs (1526) resulted in important consequences by means of Turkish and European history. Consequences of this Battle is important for the Turkish language as well as political and economical aspect. Europeans draw up Works written in Roman letters for the purpose of getting to know about Turks, starting to learn Turkish language and attempting to missionary activities after Ottomans began to get in European lands. Some of these Works consist of bilingual or multi-lingual dictionaries, Turkish dialogues, grammar knowledge, religious texts and proverbs. ‘De Turcarum Ritu Et Ceraemoniis’ (1544) and ‘De Turcarum Moribus Epitome’ (1553) are example for these kind of Works which are written in Latin language. These Works are being copied in other European countries and are being translated to different languages such as German, Polish, Italian, English and Czech. Translation of ‘De Turcarum Ritu Et Ceraemoniis’ to German language is being first done by Casper Brusch and Johannes Herold in 1545. Adam Kraft has combined the Works ‘De Turcarum Ritu Et Ceraemoniis’ and ‘De Turcarum Moribus Epitome’, and translated into German language in his Work “Religions of Turks, Battle Techniques, Livelihoods, Mystery of Their Success and Fall” in 1596. However, there are some differences observed in his translation. In this study, these differences are being mentioned.