İRAN TÜRK DEĞİŞKELERİNDEKİ var / yok + iyelik YAPISI ÜZERİNE EŞZAMANLI BİR İNCELEME

Abstract

Türkçe ile İranî diller arasındaki uzun süreli ve derin ilişki her iki dilin dezaman içerisinde dil tipolojisi bakımından birbirine benzemesine sebep olmuştur. Busembiyotik ilişki sebebiyle günümüz İran’ında yazılı Farsça değişkesi ile sözlüTürkçe değişkeler arasında ses, şekil, cümle ve söz varlığı kategorilerinde çeşitlidüzeylerde kopyalama örnekleri tespit edilmektedir. Bu makalede eşzamanlıkarşılaştırma yöntemi kullanılarak yazılı Farsça değişkesinde varlık/yoklukbildiren ve d?şten fiilinin geniş zaman çekiminde ortaya çıkan yapının sözlü Türkçedeğişkelerdeki kopyalama örnekleri incelenmiştir. Sözlü Türkçe değişkeler üzerindeyapılan taramalarda kopyalama örneklerinin hangi sözlü Türkçe değişkelerde hangisıklıkta ve hangi şahıslarda kullanıldığı araştırılmıştır. Böylelikle kopyalamaörneklerinin sözlü Türkçe değişkelerdeki yayılımının işaretlenmesi amaçlanmıştır.

The long and profound relationship between Turkish and Iranian languages has led to the similarity of both languages in terms of language typology over time. Because of this symbiotic relationship, copying examples are found at various levels in the categories of voice, form, sentence and vocabulary between the written Persian dialect and the oral Turkish dialects in Iran today. In this article, the syncronic comparison method was used to examine the copying examples of oral Turkish dialects which reports existential construction in the written Persian dialect. That occurred in the large time frame of the verb “d?şten”. Surveys on oral Turkish dialects have investigated the frequency with which oral Turkish dialects were used and with whom. Thus, this article is aimed to mark the spread of the copy examples in oral Turkish dialects.