İMRE THÖKÖLY'NİN KÂTİBİ YANOŞ KOMÁROMI'NİN GÜNLÜKLERİNDE OSMANLILAR

Abstract

Günlükler hadiseleri, tecrübeleri ve belki bunlarla ilgili düşünce ve hisleri belirli bir zaman çizgisinde barındıran; genellikle umuma sunulması amaçlanmamış sübjektif kayıtlardır. Buna ek olarak XVII. yüzyıl Macar günlükleri karakteristik şekilde inanç, insani ilişkiler, savaş gibi kişi ve dış dünya arasındaki bağlantıyı ele almaktadır. Bu çalışmanın amacı İmre Thököly'nin sekreteri Yanoş Komáromi'nin günlüklerini temel alarak Osmanlıları ve Macar generalin Osmanlı İmparatorluğu'ndaki mülteci günlerini yansıtmaktır. Macar idarecilerin Osmanlılarla olan ilişkileri ve kuruz14edebilmek amacıyla İmre Thököly'nin de günlüklerine başvurulmuştur. Thököly İmre'nin ve kâtibinin şahsi kayıtları gerek uluslararası diplomasi, Bâb-ı Âli'deki elçilik faaliyetleri ve imparatorluğun ekonomik durumu gibi çeşitli konulara değinmekte gerekse generalin mültecilik yaşamına dair hatırı sayılır veriyi barındırmaktadır. Ek olarak Macar idarecilerin hissi dünyalarına ve özel hayatlarına ilişkin bilgileri içermekte ve dahası Macar tarafının Türk idaresinin verdiği bazı karalara karşı duydukları hoşnutsuzluklara temas etmektedirler. Bu sayede günlükler elimizdeki Osmanlıca kaynakların sundukları bilgileri tamamlayıcı niteliktedir.

Diaries are subjective records which contain events, experiments and probably thoughts and feelings associated with them in a particular time and generally, aren't planned to be presented to the public. In addition, the 17th century Hungarian diaries characteristically handle the connection between people and the outside world such as religion, human relations and wars. The aim of this study is to reflect Ottomans and refugee days of Hungarian general in the Ottoman Empire, based on the diaries of Imre Thököly's secretary János Komáromi. Thököly's diaries are referred especially for reconsidering the relations of Hungarian administrators with Ottomans and thought of Ottoman at kuruc15 soldiers. Personal records of Imre Thököly and his secretary touch on different subjects such as international diplomacy, activities of ambassadors in Bâb-ı Âli, economical situation of the empire and also include considerable information about the exile life of the general. Besides, they cover data which are about personal feelings of Hungarian administrators and their private lives. Furthermore, they refer to dissatisfaction of Hungarian side against certain decisions of the Turkish ruling. By this means, those diaries are complementary to the existing data that Ottoman resources present.