THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND KNOWLEDGE SHARING: KIRKLARELİ SAMPLE OF MANUFACTURING SECTOR

Abstract

Bilgi, günümüzde işletmeler için çok önemli bir kaynaktır. Bilgi işletmeleri ayakta tutmanın yanı sıra tüm ürün ve hizmetlerin önemli bir parçası haline gelmiştir. Bilginin işletmeye yarar sağlaması için bilgi yönetimi süreçlerinden geçmesi gereklidir. Bilgi yönetimi süreçlerinden bilgi paylaşımı, örgüte başarı katmaktadır. Kültür, toplumlarda olduğu gibi örgütlerde de davranışları etkilemesi bakımından büyük öneme sahiptir. Örgüt kültürü bilgi paylaşımının başarısını etkileyen önemli bir faktör olarak görülmektedir. Bu çalışma ile amaçlanan işletmelerde hakim olan örgüt kültürünü tespit etmek, örgüt kültürü türleri ile bilgi paylaşımı arasındaki farklılıkları ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle örgüt kültürü ve türleri, bilgi, bilgi türleri, bilgi yönetimi ve bilgi paylaşımı incelenmiş, uygulama bölümünde anket yöntemi ile veriler elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini Kırklareli Merkez İlçede faaliyet gösteren, 50den fazla çalışanı bulunan imalat işletmeleri oluşturmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu 2012 yılı kayıtlarına göre Kırklareli Merkez İlçede 17 imalat işletmesi bulunmakta ve araştırmanın evreni 3006 çalışandan oluşmaktadır. Araştırmaya konu olan işletmeler tekstil, gıda, makine, alüminyum imalat, döküm sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Araştırmada tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır Kırklareli merkez ilçede bulunan 17 işletmeden, 12 işletme çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. Ulaşılan 12 işletmenin her birinin çalışan sayısının %15ine anket teslim edilmiştir ve 378 anket elde edilmiştir. Anket formu; örgüt kültürü, bilgi paylaşımı türü ve bilgi paylaşımı boyutları olmak üzere üç ölçek ve demografik sorulardan oluşmaktadır. Anket forumunda kullanılan ölçekler 5li likert tipi ölçeklerdir. Anket formunda demografik bilgilere ilişkin 5 soru, örgüt kültürü türleri ile ilgili 16 soru, bilgi paylaşımı türlerine ilişkin 7 soru, bilgi paylaşımı boyutlarına ilişkin 21 soru bulunmaktadır. Bu çalışmada örgüt kültürü Cameron ve Quinnin, “Rekabetçi Değerler Yaklaşımı” modelinde ele alınan klan, adhokrasi, hiyerarşi ve pazar kültürü kullanılmıştır. Bilgi paylaşımına yönelik olarak Xi Zhangın, “Kültürün Açık ve Örtülü Bilgi Paylaşımı Davranışı Üzerine Etkisi” konulu çalışmasında kullandığı model esas alınmıştır. Bilgi paylaşımı boyutlarına ilişkin sorular ile açık ve örtülü bilgi paylaşımına yönelik sorular Kankanhalliden uyarlanmıştır. Bilgi paylaşımı; bilgi paylaşımı türü ve bilgi paylaşımı boyutları olarak incelenmiştir. Bilgi paylaşımı türü örtülü ve açık bilgi olarak, bilgi paylaşımı boyutları ise ödül, karşılıklı olma, öz yeterlilik, başkalarına yardım etmekten hoş- lanma ve saygınlık olarak ele alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 17.0 programı kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklere ilişkin güvenilirlik analizi ve ölçeklerin yapısal geçerliliği için faktör analizi uygulanmıştır. Öncelikli olarak araştırmaya katılan çalışanların demografik özelliklerine yer verilmiştir. Verilerin analizinde frekans tabloları, ortalama değerleri, bağımsız grupların karşılaştırılması için t test, ikiden fazla grupların karşılaştırılması için varyans analizi(anova) uygulanmıştır. Araştırmaya katılanların cinsiyet dağılımı incelendiğinde %48.7si kadın, %51.3ü erkek olduğu görülmektedir. Ankete katılanların yaş dağılımı incelendiğinde % 22.8i 18-25 yaş, %47.4ü 26-35 yaş, %25.9u 36-45 yaş, % 4.0ı 46 yaş ve üzerinde yer almaktadır. Ankete katılanların %11. 1i ilkokul, %32.8i ortaokul, %39.9u lise, %9.0u ön lisans, %7.1i lisans ve üstü mezunudur. Ankete katılanların çalışma süresi açısından dağılımı incelendiğinde %40.7si 1 yıldan daha az, %47.4ü 1-5 yıl, %8.2si 6-10 yıl, %1.1i 11-15 yıl, %2.6sı 16 yıl ve üzerinde sürelerde çalışmaktadır. Ankete katılanların görevleri açısından dağılım incelendiğinde %69.6sı işçi, %17.7si memur, %8.2si şef-ustabaşı, %2.4ü mühendis, %0.8i müdür yardımcısı, %1.3ü müdür olarak çalışmaktadır. Araştırma sonucunda işletmelerde hakim olan örgüt kültürleri belirlenmiştir. Buna göre bir çok işletmede pazar kültürünün hakim olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra birçok işletmede örtülü bilgi paylaşımı ortalaması diğer boyutlara göre daha yüksektir. İşletmelerin büyük çoğunluğunda başkalarına yardım etmekten hoşlanma boyutu daha yüksek ortalama değere sahiptir. Açık ve örtülü bilgi paylaşımının en önemli olduğu kültür pazar kültürüdür. Ödüllendirmeye en uygun kültür hiyerarşi kültürü, karşılık almanın en önemli olduğu kültür klan, öz yeterliliğin en önemli olduğu kültür hiyerarşi, başkalarına yardım etmekten hoşlanmanın en önemli olduğu kültür pazar, bilgi paylaşımının saygınlık olarak görüldüğü kültür ise pazar kültürüdür. Araştırma sonuçlarına göre bilgi paylaşımı türleri ve boyutları demografik özelliklere ve kültür türlerine farklılık göstermektedir.

Today, knowledge is a very important resource for business organizations. As well as supporting business organizations, knowledge has become one of the most important components of all products and services. Knowledge needs to go through knowledge management processes in order to provide organizations benefits. Knowledge sharing, which is one of the knowledge management processes, brings organization in success. In terms of influencing behaviours, culture has a great importance on organizations as it has on societies. Organizatiınal culture is considered as an important factor which incluences the success of knowledge sharing. The aim of this study is to determine the organizational culture which is prevailing in organizations and to present the differences between the types of organizational culture and knowledge sharing. In the study, firstly organizational culture and its types, knowledge, knowledge culture, knowledge management and knowledge sharing were examined and in the application section, 378 questionaires were obtained from 12 organizations which are in service in manufacturing sector in Kırklareli Central district. The study is based on Cameron and Quinn’s “Competitive Values Model”. Knowledge sharing was examined as the type of knowledge sharing and the aspects of knowledge sharing. The type of knowledge sharing has been tackled as tacit and explicit knowledge and the aspects of knowledge sharing have been tackled as reward, being mutual, self-sufficiency, liking helping the others and respectability. In the scope of the data gathered, the hypotheses of the study have been tested and the findings have been included.