Yatay Derz Donatısıyla Güçlendirilmiş Harman Tuğlası Elemanlarının Performanslarının İncelenmesi

Abstract

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi piramidinin ikinci basamağı olan güvenlik gereksinimi, insanlığı varoluşundan günümüze, daha korunaklı, daha güvenli, daha sağlam konutları tercih etmeye yöneltmiştir. Topraklarının büyük bir bölümü 3. jeolojik (Tersiyer) dönemde oluşmuş olan Türkiye, bunun bir sonucu olarak çok çeşitli aktif deprem fay hatlarını barındırmaktadır. Depreme dayanıklı konutlara olan talep gittikçe artmaktadır. Duvarlar, depremlerde hasar alan yapı elemanlarındandır. Literatür incelendiğinde, duvarların yapısal olarak yapının performansına önemli bir etkisinin olmadığı vurgulanmıştır. Ancak son yıllarda gerçekleştirilen araştırmalar, duvarların da yapı performansına olumlu etkileri olduğunu belirtmektedir. Bu çalışmada, yatay derz donatısı kullanılarak duvarların basınç ve eğilme etkisine karşı direnci artırılmaya çalışılmıştır. Çalışmada, duvar elemanı olarak dolu harman tuğlası seçilmiştir. Dolu harman tuğlası seçilmesinin temel sebebi tarihi yığma yapılarda sıkça kullanılmış olmasıdır. Çalışmada 3 farklı seri laboratuvar ortamında üretilmiştir. 1. seride; herhangi bir güçlendirme gerçekleştirilmemiş şahit numuneler, 2. seride; CFRP kumaş ile güçlendirilmiş numuneler, 3. seride ise yatay derz donatısı ile güçlendirilmiş numuneler yer almaktadır. Numunelere basınç deneyi ve 3-noktalı eğilme deneyi uygulanmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, yatay derz donatısının basınç dayanımına etkisi fazla olmamışsa da eğilme dayanımında önemli bir artış sağlamıştır. Yatay derz donatısının harç içinde kalarak görsel estetiği bozmaması tarihi yığma yapılarda restorasyon ve güçlendirme çalışmalarında kullanılabileceğini göstermektedir. Çalışmada, CFRP kumaş kullanımının ise hem basınç hem de eğilme dayanımlarında önemli bir artış sağladığı gözlenmiştir.

The need for security, which is the second step of Maslow's hierarchy of needs pyramid, has led humanity to prefer more sheltered, more safer and more durable residences since its existence. A large part of the territory of Turkey, which occurred in the 3th geological period, (Tertiary) as a result of it accommodates a wide variety of active earthquake fault lines. The demand for earthquake-resistant housing is increasing. Walls are among the structural elements damaged in earthquakes. When the literature is examined, it has been emphasized that the walls do not have a significant effect on the performance of the building. However, studies conducted in recent years indicate that walls also have positive effects on building performance. In this study, it has been tried to increase the resistance of the walls against pressure and bending effects by using horizontal joint reinforcement. In the study, standard solid brick was chosen as a wall element. The main reason for choosing standard solid brick is that it has been used frequently in historical masonry buildings. In the study, 3 different series were produced in the laboratory environment. In the 1st series; reference samples with no reinforcement, in the 2nd series; samples reinforced with CFRP fabric, in the 3rd series; samples reinforced with horizontal joint reinforcement. Pressure test and 3-point bending test were applied to the samples. When the results are examined, although the effect of horizontal joint reinforcement on pressure strength was not much, it provided a significant increase in bending strength. The fact that the horizontal joint reinforcement remains in the mortar and does not spoil the visual aesthetics shows that it can be used in restoration and strengthening works in historical masonry structures. In the study, it was observed that the use of CFRP fabric provides a significant increase in both pressure and bending strength.