Bulgaristan Millî Kütüphânesi’nde Kayıtlı S 16 Numaralı Sofya Şer‘İyye Sicili’nin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi

Abstract

Tezimizin temel kaynağı Bulgaristan Millî Kütüphânesi'nde bulunan H. 1170-1171/M. 1757-1758 senelerine ait S16 numaralı şer'iyye sicilidir. Sofya XIV. Asrın sonlarına yakın Osmanlılar tarafından fethedilmiş ve Rumeli Eyâleti'nin merkezi yapılmıştır. Sicilde Rumeli'nin genelini alâkadar eden belgeler bunun açık bir delilidir. Rumeli Eyâleti'nin paşa livası olan Sofya'ya dâir bu çalışma dört bölümden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde Sofya'nın tarihçesi ele alındı. Birinci bölümde önce şer'iyye sicillerinin geneli ile alâkalı çalışmalara temâs edildi. Sonra Bulgaristan Millî Kütüphânesi'nde bulunan sicillerle ilgili çalışmalar hakkında mâlûmât verildi. İkinci bölümde ise sicile dayalı olarak önce Rumeli Eyâleti'nin idârî yapısı ele alındı. Daha sonra Sofya'nın idârî yapısı, devlet erkânı, Sofya'da dînî, iktisâdî ve ictimâî hayat anlatıldı. Son bölümde sicilin transkripsiyonu verildi. Çalışmanın maksadı Sofya târihine ufacık da olsa bir katkı sağlayabilmektir.

The main source of this dissertation is the court register (dated 1170-1171 H. – 1757-1758 AD) that is numbered S16 and held by the National Library of Bulgaria (The St. Cyril and Methodius National Library). Sofia was captured by the Ottomans towards the end of the 14th century and became the central province of the Eyalet of Rumelia. That is clearly seen in the documents given in the register. Focusing upon Sofia, the central province of the Eyalet, this thesis comprises four chapters. In the introduction the short history of the province is treated. In the following first chapter there have made some remarks upon the general features of the Court Registers (Shar'iyya Sicili). Then is given some information about the register held by the National Library of Bulgaria. The administrative structure of the Eyalet is exposed in the second chapter, drawing on the register in hand. Then information was given about the administrative structure and the statesmen of Sofia, and the religious, economic and social life were tried to be explained. In the last chapter the transcription of the register is given. All the intention cherished by the student is to be able to offer a small contribution to the history of Sofia