TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜTÇE AÇIĞI VE CARİ AÇIK ARASINDAKİ İLİŞKİ

Abstract

Küresel ticaretin artmaya başladığı ve sermaye akımlarının ülkelerarasında serbestçe dolaşmaya başladığı 1980’li yıllardan itibaren ortayaçıkan önemli ekonomik olgulardan birisi de ikiz açık hipotezidir. İkiz açıkhipotezi, bütçe açıkları ile cari açığın birbirlerini etkilemesi olaraktanımlanmaktadır. Keynesyen yaklaşım, bütçe açıkları ile cari açıkarasında ilişki olduğunu savunurken, Ricardo Denklik hipotezi ise, bütçeaçığı ve cari açık arasında ilişki olmadığını savunmaktadır. Buçalışmada, Türkiye’de 2006:Q1-2018:Q2 döneminde ikiz açık hipoteziningeçerli olup olmadığı zaman serisi analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bukapsamda, Johansen eşbütünleşme analizi, hata düzeltme modeli, etkitepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırma yöntemleri kullanılmıştır. Eldeedilen bulgulara göre, Türkiye’de 2006:Q1-2018:Q2 döneminde bütçeaçığı ile cari açık arasında uzun dönem ilişkinin olduğu ve dolayısıyla ikizaçık hipotezinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Hata düzeltme düzeltmemodeli sonuçlarından elde edilen bulgulara göre, uzun dönemdemeydana gelecek sapmaların %26’sının her dönem düzeltildiği, kısadönemde bütçe açığında meydana gelecek %1’lik artışın cari açıküzerinde %-0.29’luk azalma yaratacağı tespit edilmiştir. Etki-Tepkifonksiyonlarından elde edilen bulgulara göre, bütçe açığı değişkenin, cariaçık değişkeninde meydana gelecek değişimlere daha duyarlı olduğu, cariaçık değişkenin modelde daha belirleyici değişken olduğu tespitedilmiştir. Varyans ayrıştırma sonuçlarından elde edilen bulgulara göre,cari açık değişkeninin, bütçe açığı değişkenin üzerindeki değişimleri dahafazla açıkladığı tespit edilmiştir. Etki-tepki fonksiyonları ile varyansayrıştırma sonuçlarının benzerlik taşıdığı tespit edilmiştir.

One of the important economic phenomena that emerged from the 1980s during which global trade began to increase and capital flows began to move freely among the countries was the twin deficits hypothesis. Twin deficits hypothesis is defined as the fact that the budget deficits and the current account deficit affect each other. While the Keynesian approach argues that there is a relationship between budget deficits and the current account deficit, Ricardo Equivalence hypothesis argues that there is no relationship between budget deficits and the current account deficit. In this study, whether the twin deficits hypothesis was valid during the 2006:Q1-2018:Q2 period in Turkey was examined by the time series analysis method. In this context, Johansen cointegration analysis, vector error correction model, impulse-response functions and variance decomposition methods were used. According to the results obtained, it was determined that there was a long-term relationship between budget deficits and the current account deficit and therefore the twin deficits hypothesis was valid during the 2006:Q1- 2018:Q2 period in Turkey. According to the findings obtained from the results of vector error correction correction model, 26% of the long-term deviations were corrected in each period and the 1% increase in the budget deficit in the short term would create a decrease of -0.29% on the current account deficit. According to the findings obtained from the Impulse-Response functions, it is determined that the budget deficit variable is more sensitive to the changes in the current deficit variable and the current deficit variable is the more determinative variable in the model. According to the findings obtained from variance decomposition results, it is determined that the current deficit variable explains the changes in the budget deficit more than the variable. It was determined that the impulse-response functions and the variance decomposition results were similar.